Zdarza się, że rodzice chcąc zabezpieczyć przyszłość dziecka próbują doprowadzić do sytuacji, w której stanie się ono właścicielem nieruchomości. Nie zawsze jednak mogą takiej czynności dokonać bez zgody sądu opiekuńczego.
Kiedy wobec tego taka zgoda jest niezbędna?
Rodzice, jako przedstawiciele ustawowi małoletniego dziecka zarządzają jego majątkiem i powinni podejmować czynności zmierzające do zachowania majątku dziecka w stanie niepogorszonym. Niekiedy jednak, rodzice samodzielnie nie mogę podejmować czynności związanych z zarządem majątkiem dziecka i wówczas niezbędna jest uprzednia zgoda sądu opiekuńczego. W przeciwnym wypadku czynność jest nieważna. Dotyczy to sytuacji, gdy czynność podejmowana przez rodziców przekracza zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka.
Przekroczenie zakresu zwykłego zarządu przez rodziców małoletniego ma miejsce jeżeli dana czynność dysponowania majątkiem zmienia w sposób istotny wartość tego majątku np. gdy wystąpi znaczne przysporzenie, albo znaczne zubożenie na rzecz dziecka lub zmianie ulega zakres przedmiotowy tego majątku np. poprzez zakup lub sprzedaż nieruchomości.
Czy dziecko może być wspólnikiem w twojej spółce z o.o.? >>
W kwestii zarządu majątkiem dziecka wypowiedział się niedawno Sąd Najwyższy. Rodzice chcieli bez zezwolenia sądu opiekuńczego przewidzianego w art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nabyć dla małoletniego dziecka nieruchomość (odrębną własność lokalu) na podstawie umowy sprzedaży. Co ważne, środki na nabycie tejże nieruchomości pochodzić miały wyłącznie z darowizny przekazanej przez rodziców, którzy jednocześnie zobowiązali się względem dziecka do pokrywania ciężarów związanych z utrzymaniem nabytego prawa własności do czasu uzyskania przez dziecko pełnoletności. Rozstrzygając tę kwestię, Sąd Najwyższy 15 lutego 2019 r. wydał uchwałę w której uznał, że uprzednia zgoda sądu rodzinnego jest konieczna.
Sąd Najwyższy potwierdził, że dokonanie zakupu nieruchomości na rzecz dziecka mieści się w katalogu czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem małoletniego. Wobec powyższego wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego na dokonanie takiej czynności. Rodzice zobligowani są do otrzymania takiej zgodny nawet w przypadku gdy, środki pieniężne na zakup nieruchomości pochodzą z dokonanej przez nich darowizny celowej. Oznacza to, że każda umowa, na podstawie której ma nastąpić nabycie nieruchomości na rzecz dziecka bez względu na to skąd pochodzą środki finansowe na jej dokonanie, wymaga zgody sądu opiekuńczego.
Odmienną kwestią natomiast jest zawarcie przez rodziców na rzecz dziecka umowy darowizny nieruchomości w stanie wolnym od zobowiązań wobec darczyńcy lub osób trzecich, które według uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1977 r. (III CZP 73/76) zostało uznane za czynność zwykłego zarządu majątkiem dziecka, a tym samem nie wymaga wyrażenia zgody przez sąd opiekuńczy.
***
Zdjęcie: Derek Torsani
